خلبانی هواپیما آرزوی کودکی خیلی از ما بوده است ولی از بین همه کسانی که دوران کودکی خود را با امید به دست آوردن این شغل سپری کرده اند، فقط تعداد بسیار محدودی به این موفقیت دست پیدا کرده اند و به آرزویی که داشته اند رسیده اند. در واژه معنی اسم «خلبان»، «سکاندار» ترجمه می شود و قبلا در زبان فارسی آن را ( پیلوت یا آویاتور ) می نامیدند. خلبان هواپیما باید دارای گواهینامه خلبانی باشد و وظیفه دارد که بار و مسافران را از طریق راه هوایی به مقصد مورد نظر برساند. البته وظیفه خلبان تنها به این مورد ختم نمی شود بلکه خلبان هواپیماهای نظامی وظایف حساس تر و به مراتب خطیرتری دارد. شغل خلبانی هواپیما بسیار هیجان انگیز است البته در نظر داشته باشید که مسئولیتهای زیادی را هم به دنبال دارد.

اگر جزء افرادی هستید که به پرواز و مسافرتهای هوایی علاقه زیادی دارید این شغل می تواند بهترین گزینه برای شما باشد. برای رسیدن به این شغل باید در کار تیمی بسیار قوی عمل کنید و از قدرت بینایی عالی، توانایی حفظ آرامش در مواقع بحرانی و تمرکز بسیار بالایی برخوردار باشید. صد البته باید مدرک دانشگاهی معتبر نیز داشته باشید. در ادامه مقاله به بیان شرایط لازم برای شغل خلبانی می پردازیم.

برای خلبانی هواپیما از چه ویژگی های جسمی باید برخوردار باشیم؟

برای هدایت هواپیما و پرواز به سمت آسمان باید شرایط روانی و جسمی خوبی داشته باشید. و پیش از انجام هر کاری سلامتی کامل شما باید توسط پزشکان تأیید شود.

معاینات چشم برای شغل خلبانی هواپیما بسیار مهم است و بینایی شما باید در سلامت کامل باشد. مرحله بعد، معاینه دندان ها است که سلامت دندان باید مورد تأیید پزشک واقع شده و بیش از چهار دندان نباید پر شده باشد. معاینات حلق، قلب، اعصاب و ریه نیز مهم است و باید اطمینان حاصل شود که تاکنون فرد، تحت هیچ گونه عمل جراحی مهمی قرار نگرفته است و بیماری های تنفسی از جمله آسم نداشته باشد. فرد باید از قدرت شنوایی خوبی برخوردار بوده و نباید لکنت زبان داشته باشد که این موارد برای خلبانی هواپیما حائز اهمیت است.

این ویژگی ها بنا به نوع هواپیما و وظیفه‌ی خلبان متفاوت است. بعنوان مثال برای خلبان شدن در ارتش قد فرد باید حداقل 175 سانتی متر باشد ولی این در حالیست که در بعضی از جاهای دیگر من جمله آموزشگاه های آزاد خلبانی، شرایط فرق می کند و این شرط برای افراد واجد شرایط به حداقل 165 سانتی متر می رسد.

از مراحل دیگری که خلبان باید از نظر بدنی آن را طی کند ورزش و تمرینات کششی است. در واقعیت افراد تقاضا کننده باید چند مرحله تست ورزشی از جمله حرکات کششی بدن، شنا کردن، دراز نشست و دویدن به دور میدان را سپری کنند تا به مراحل بعدی راه پیدا کنند

از تست های سلامتی بدنی برای خلبانی هواپیما می توان به موارد زیر اشاره کرد:

بررسی شرایط اندام های حرکتی و استخوان بندی
● بررسی شرایط، دندان ها، فک، و دهان
● اندازه گیری سنجش کور رنگی و دید چشم
● بررسی ضریب وزن نسبت به قد BMI

باید به این موضوع توجه کنیم که اگر در هر مرحله مشکلی وجود داشته باشد که با استانداردها مغایر است، اداره ی طب هوایی، نظر و تشخیص دکتر متخصص را مبنای تصمیم گیری قرار می دهد و در صورتی که مشکل خاصی وجود نداشته باشد، پرونده به کمیسیون پزشکی اداره استاندارد پرواز رفته و پزشکان به تصمیم گیری نهایی می پردازند.

ویژگی های شخصیتی لازم برای خلبانی هواپیما

از آنجایی که شغل خلبانی هواپیما یکی از پر اضطراب ترین شغل جهان به شمار می آید، شما باید در مقابل اضطراب و سختی ها از توانایی بالایی برخوردار باشید.

● در وضعیت دشوار باید توانایی کنترل مدیریت زمان را داشته باشید.
● باید با سایر افراد تیم پرواز در ارتباط باشید.
● مسئولیت داشته باشید

چه مسیرهایی به خلبانی هواپیما ختم می شوند؟

امروزه مسیرهای متعددی برای رسیدن به شغل خلبانی هواپیما وجود دارد. علاوه بر تحصیلات در این رشته، آموزشگاه های آزادی هم وجود دارند که می توانید پس از طی دوره های خاص، گواهینامه خلبانی هواپیمای مسافربری را دریافت کنید.

بعد از ثبت نام در این آموزشگاه ها و سپری کردن مراحل تئوری و عملی باید خود را برای امتحان تئوری و عملی سازمان هواپیمایی آماده کنید.

برای خلبانی هواپیما باید شرایط زیر را دارا باشید:

• بررسی های پزشکی را باید به طور موفقیت آمیز طی کرده باشید.
  ● سوء پیشینه کیفری یا اعتیاد در پرونده نداشته باشید.
  ● حداقل هجده سال سن داشته باشید.
  ● حداقل دارای مدرک دیپلم باشید.
  ● معاف شدن از سربازی و یا وضعیت خدمت سربازی مشخص باشد.

مراحل تئوری خلبانی هواپیما

در کلاس های تئوری خلبانی به آموزش درس هایی همچون ناوبری هوایی، مقررات وزن و تعادل، آیرودینامیک، چگونگی کار کردن با کامپیوتر، فیزیولوژی، موتور سیستم و محاسبات نقشه خوانی پرواز می پردازند.

مراحل عملی خلبانی هواپیما

مراحل عملی، بعد از طی مراحل تئوری آغاز می شود تقاضا کننده ها ملزم به طی پنجاه ساعت پرواز آموزشی به همراه استاد خلبان هستند.

مدارک مربوط برای خلبانی هواپیما

برای خلبانی هواپیما مدارک زیر لازم است:

گواهینامه شخصی

همانطور که از نام این مدرک پیداست یک گواهینامه شخصی است که با طی صد و پنجاه ساعت دوره های کتبی و چهل ساعت پرواز بدست می آید. بعد از گذراندن این مراحل، و شرکت در امتحان سازمان هواپیمایی کشوری و در صورت کسب نمره قبولی مدرک پی پی ال را دریافت خواهید کرد. با گرفتن این مدرک شما تنها مجاز به پرواز با هواپیمای شخصی خواهید بود و باید توجه داشته باشید که استفاده از آن برای حمل مسافر و تجارت خلاف قانون به شمار می آید.

مدرک گواهینامه تجاری

برای بدست آوردن مدرک و مجوز هدایت پروازهایی چون فوکو، مسافری، ایرباس و بوئینگ ابتدا باید مراحل کتبی و صد و ده ساعت پرواز را با موفقیت گذرانده سپس در آزمون سازمان هواپیمایی کشور شرکت نمایید.

مدرک گواهینامه اجازه پرواز کور

بعد از گرفتن مدرک سی پی ال بابد دویست و پنجاه ساعت مراحل تئوری و چهل ساعت مراحل عملی طی شود که با دریافت این گواهینامه شما می توانید در هوای ابری و شب ها پرواز کنید.

معرفی مراکز آموزش خلبانی هواپیما

مرکز آموزش خلبانی هواپیمای ایران

این مرکز در سال 1387 آغاز به فعالیت کرده و یکی از بهترین مراکز ایران به شمار می آید در این مرکز شما می توانید تمام مراحل تجاری، فوق سبک، خلبانی و شخصی را طی کنید.

مراکز آرتا کیش

در سال هشتاد و یک این مرکز یکی از بزرگترین مدارس خلبانی در منطقه ی خاورمیانه به حساب می آمد. این سازمان شش فروند هواپیما برای مراحل آموزشی خود در اختیار دارد و هر ۴ مدرک خلبانی را در این مرکز می توان اخذ کرد.

مرکز آموزش مجازی فنون هوایی

این مرکز در سال نود شروع به کار کرده و از تازه ترین فناوری های امروز در جهان برخوردار است از جالب ترین ویژگی های این مرکز می توان به آموزش های زنده و آنلاین آن اشاره کرد که به تقاضاکنندگان این امکان را فراهم میکند که از هر جای ایران شرکت کنند.

مرکز آموزشی خلبانی هواپیما پارسیس هوانوردی

این مرکز از سال 1389 آغاز به کار کرده و می توان مراحل خلبانی هواپیما، مهمان داری و دیسپچری را در آن طی نمود.

مرکز آموزشی خلبانی هواپیما معراج

یک مرکز خصوصی است که در شهرستان قزوین واقع شده است در این مرکز مراحل خلبانی هواپیما، کادر زمینی، پروازی و مهمان داری سپری شده و در نهایت گواهینامه خلبانی هواپیما اخذ می گردد. مراحل آزمون کتبی این مرکز در شهرک اکباتان تهران برگزار می شود.

خلبانی هواپیما از راه آموزش دانشگاهی

خلبانی هواپیما یکی از گرایش های مهم رشته هوانوردی است که این رشته علاوه بر شاخه خلبانی دارای دو شاخه ناوبری هوایی و مراقبت پرواز هم می باشد. متقاضیان می توانند از راه رشته های علوم تجربی، ریاضی و فنی و حرفه ای به رشته ی خلبانی هواپیما در دانشگاه راه پیدا کنند و در صورت قبول شدن در این رشته می توانند در دانشگاه فنون و علوم شهید ستاری تمام مراحل آموزشی مربوط به خلبانی هواپیما را یاد بگیرندسپری کنند.

همانطور که گفته شد برای طی این مراحل حداقل سن بیست سال، شرایط بدنی سالم، مصاحبه های موفقیت آمیز و … نیاز است.

محقق: سوران مروت پور