افغانستان از غرب با ایران از جنوب شرقی با پاکستان از شمال شرقی با چین از شمال با پاکستان همسایه است وجود یک دالان در شمال شرقی این کشور باعث شده این منطقه کوهستانی به یک منطقه مهم تبدیل شود و از طریق آن با کشورهای چین و قرقیزستان ارتباط برقرار کند. در این مقاله میخواهیم در مورد تحولات جدیدی که در کشور افغانستان رخ داده را صحبت کنیم و اینکه چگونه طالبان خیلی راحت کشور را تسخیر کرد و چرا مردم افغانستان مقاومت نکردند و نجنگیدند و چه عواملی باعث بسته شدن مرز ایران و افغانستان شده است.

مردم مظلوم افغانستان ایام سختی را سپری میکنند بعد از سالها جنگ داخلی ،قدرت گرفتن طالبان در دهه ۹۰ میلادی، حمله آمریکاییها به این کشور، شکست دوباره طالبان و روی کار آمدن دولتی که از طریق صندوق انتخاب شده بود به نظر می رسد که افغانستان به طور کامل سقوط کرده و طالبان قدرت مطلق را در این کشور به دست گرفته است.

---

بیشتر بخوانید:دستگیری مهاجران افغانستانی توسط ترکیه در نزدیکی ایران

---

چرا مردم افغانستان نجنگیدند؟

بعد از پیشروی طالبان در خاک افغانستان و از پا درآمده نشر های مهمی مثل قندهار، هرات و مزارشریف نیروهای آمریکایی از افغانستان خارج شدند در حالیکه کابل در مرز سکوت خود اشرف غنی رئیس جمهور این کشور از کشور خارج شد و کشور را به راحتی در اختیار طالبان قرار داد حال این سوال مطرح است که چرا ارتش به مردم افغانستان ایستادگی نکردند و طالبان توانست قدرت را به دست آورد؟

جنگ 50 ساله!

مردم افغانستان حدود نیم قرن است که میزان گند حالا چه شده که امروز میجنگند و باید برای آن دلیل قانع کننده پیدا کنیم افغانستان تنها کشوری است که بعد از قرون وسطی با سه ابر قدرت دنیا یعنی انگلیس شوروی و آمریکا درگیر شده و در برابر آنها مقاومت کرده است ارتش افغانستان ۲۰ سال است که با طالبان می جنگید و در این جنگ فرماندهان و سربازان زیادی شهید شدهاند حاصل شد که افغانستان چند هفته نجنگید و کشور را طالبان تحصیل کرد دلایلی دارد.

دلایل نجنگیدن مردم افغانستان

• بی عدالتی فساد مالی اداری و اخلاقی در دولت به نظام این کشور به عضویت رسیده بود
• سربازان از مقامات متنفر بودند و انگیزه نداشتند
• اختلاس ها و حقوق های نجومی فشار زیادی به مردم وارد میکرد
• اشرف غنی رئیس جمهور این کشور رقم گرا بود و نزدیکانش که نظامهای پشتون بودند را ترفیع درجه می داد و درج هداران غیر پشتون را از نظام حذف می کرد
• پشتون ها علاقه ای به جنگ با طالبان نداشتند و بی تجربه بودند. همه اینها باعث بی اعتمادی مردم به حکومت شد حکومت که خودش نوعی کارگردان این بازی بود طوری برنامه ریزی که مملکت به نفع طالبان سقوط کند
• بیشتر مقامات ارشد سیاسی امنیتی این کشور دو تابع بودند
• برخی از کشورها مثل چین روسیه و برخی دولت های همسایه از طالبان پشتیبانی کردند و به آنها از لحاظ سیاسی اطلاعاتی و تسهیلاتی کمک کردند
• طالبان یک جنگ روانی راه انداخت و بر روی مردم تاثیر گذاشت. آنها با نیروهایی که در مقابل آنها ایستادگی می کردند برخوردی خیلی خشنی داشتند و مردم و نیروهای مقاومت را سردرگم کرد و هول و هراس به جان آنها انداخته بودند

رابطه ایران و افغانستان

اگرچه رابطه دولت ایران با دولت افغانستان به دلیل رویکردی آمریکایی و ضد ایرانی چندان خوب نیست، اما ایران نمیخواهد دولت مرکزی این کشور سقوط کند. برای ایران فرقی ندارد طالبان بر سر قدرت باشد یا دولت مرکزی که دست نشانده آمریکاست و به عبارتی شکست دولت به نفع ایران است نه شکست طالبان زیرا افغانستان دست نشانده آمریکاست.

دلیل اصلی بسته شدن مرز ایران و افغانستان

افغانستان همسایه ایران است این دو کشور با هم تعامل دارند مرز این دو کشور همیشه بر روی هم باز بوده است. آتش سوزی که در یکی از گمرک های این کشور رخ داد که موجب بسته شدن مرز این کشورها شد.

ایران نیروهای خود را برای کمک به افغانستان به آنجا اعزام کرد. تنها در شرایط همه گیری کرونا که اکثر کشورها مرزهای خود را به روی همه می بستند، باعث بسته شدن مرز میان  ایران و افغانستان شد وگرنه تا به حال هیچ موضوع دیگری باعث بسته شدن مرز میان این دو کشور نشده بود.

تاثیرات ایران بر افغانستان

افغانستان از شرق با ایران همسایه است. تحولات سیاسی، اجتماعی و امنیتی افغانستان و برای ایران به خصوص برای خراسان که به قطب مذهبی ایران و استان هم مرز افغانستان مهم است. اگر در این کشور اتفاقی بیفتد تاثیر مستقیمی در کشور عزیزمان ایران خواهد داشت. مبادلات اقتصادی، مناسبات امنیتی و سیاسی برخی شیعیان از مسائلی است که تأثیر آن ها را نمی توان انکار کرد.

حالا که شاهد پیشروی برق آسای طالبان و سقوط یکی پس از دیگری شهرها و خروج آمریکا از این کشور هستیم، کشور مقتدر ایران نیروهای نظامی و سپاه قدس را در مرزهای شرقی خود متمرکز کرده است.

---

بیشتر بخوانید:سخنان رئیسی در رابطه با افغانستان و حضور آمریکا در آن

---

هشدار های ایران به افغانستان

ایران به طرف های افغانستانی هشدار لازم را داد که اگر درگیری های داخلی آنها  به مرزهای ایران برسد ایران واکنش نشان می دهد و موجب بسته شدن مرز برای طولانی مدت میشود.

همچنین تهران نیز گفت اگر صحنه نبرد مناطق شیعه نشین مثل مزارشریف بنویسد و در آن منطقه ها مرتکب جنایاتی همچون جنایت های دهه ۹۰ میلادی انجام دهند ایران با قاطعیت پا به میدان میگذارد و پاسخ سختی به آنها میدهد.

بسته شدن مرز در میلک

به دلیل درگیری های تازه رخ داده در افغانستان دلیل بسته شدن مرز رفت و آمد ترانزیت کامیون ها و تریلر ها از این مرز در سیستان و بلوچستان ممنوع شده است.

بسیاری از رانندگان افغانی در مرز مانده اند و از بسته شدن مرز گلایه مند هستند اما برخی از آنها دلیل بسته شدن مرز را به خاطر امنیت دانسته که ایران به خاطر این که جان آنها به خطر نیفتد اجازه خروج از مرز را نمی دهد.

کاهش صادرات و افت درآمد ارزی

این موارد تاثیر کوتاه مدت طالبان بر بازار ایران است اما میتواند تاثیر بلند مدت نیز داشته باشد پیشروی آنها میتواند مبادلات تجاری این کشور را کم کند.

ماه گذشته دو گمرک مهم افغانستان و ایران به دست طالبان افتاد و مرزهای دوغارون ماهیرود متوقف شدند. این کار میتواند درآمد صادراتی کشور ایران را کاهش دهد. افغانستان یکی از کشورهای مقصد برای کالاهای ایرانی است و در سال گذشته ۳۴ میلیارد دلار درآمد غیرنفتی کشور از افغانستان بوده است. کاهش صادرات باعث کاهش ورود ارز به کشور شده و می تواند قیمت ارز را در کشور بالا ببرد.

طالبانی که الان وجود دارند چه تفاوتی با طالبان ۲۵ سال پیش دارند؟

طالبان همان افراد ۲۵ سال پیش هستند تنها چیزی که تغییر کرده رویکرد آنهاست. آنها به این نتیجه رسیده اند که برای تسلط به افغانستان باید خود را با شرایط زمان وفق دهند.

نتیجه گیری

می گویند طالبان هیچ تغییری نکرده و همان طالبان ۲۵ سال پیش است. اما من معتقدم طالبان تغییر کرده است و رفتار هایی همچون برخورد نرم و ملایم با مخالفان، عفو عمومی، مذاکره، توجه به زنان و رسانه ها را قبول دارد و جزو باور آنها شده است که در گذشته فاقد آنها بودند.

نظریه گروه اول که معتقدند طالبان بعد از تشکیل حکومت مثل ۲۵ سال پیش می شود باید عرض کنم که اگر آنها بخواهند مثل قبل رفتار کنند نه تنها در منطقه و کشور های همسایه، بلکه کل دنیا حکومت آنها را نمیپذیرد و با مشکلات جدی مواجه خواهند شد. به خاطر همین آنها رویکردی تازه ای را اتخاذ کرده اند.